Python #1: Zabawy w konsoli

utworzono: 3 stycznia 2017

Jeśli masz za sobą wpis z instalacją Pythona oraz swój pierwszy skrypt – hello.py, to znaczy, że prawdopodobnie już znasz pierwsze pythonowe polecenie print czyli wyświetlanie napisów. Ale po kolei!

  • skrypt – plik tekstowy o rozszerzeniu .py zawierający polecenia do wykonania
  • ang. shell – jest interpreterem skryptów, a także interaktywną powłoką przez którą możemy (i zaraz będziemy) bezpośrednio wydawać polecenia Pythonowi.

Dalszą część dzisiejszych zadań możesz wykonywać własnie w tym pythonowym shellu, który otworzył się po uruchomieniu pliku, ale nie po to dodawaliśmy przy instalacji Pythona do zmiennych systemowych 😀

Windows:
Masz dwie opcje używać Wiersza poleceń (wyszukaj: cmd) lub PowerShell – zachęcam do używania tej drugiej opcji nie tylko ze względu na kolor 😉 Na pierwszy rzut oka różnica jest niewielka, dla tego kursu Pythona też nie, ale dla osób, które w ogóle będą chciały kiedyś korzystać z konsoli Powershell może okazać się dużo lepszym rozwiązaniem.

Linux i Mac OS X
Wyszukaj i uruchom Terminal.

Od tej chwili gdy piszę konsola lub shell mam na myśli w zależności od opcji, którą wybierasz: Wiersz poleceń/Powershell lub Terminal.

Twój Python w konsoli

W konsolę wpisz i kliknij enter:

python
Python 3.6.0 (…)
Type „help”, „copyright”, „credits” or „license” for more information.
>>>


Uruchomi się interpreter, który wypisał informacje o zainstalowanej wersji i prawach autorskich, a także znak zachęty(>>>).

Teraz możemy np. coś policzyć np. 3+3:

>>> 3 + 3
6
>>>

Możemy użyć Pythona jak kalkulator:

>>> 3*7
21
>>> 500 - 43 * 5
285
>>> (1 - 7) * 7
-42
>>> 8 * 3.5
28.0
>>> 8 * 3.25
26.0
>>> 4**2
16
>>> 8 / 5
1.6
>>> 8 % 5
3
>>>

Zwróć uwagę, że liczby dziesiętne zapisujemy z użyciem kropki, a nie przecinka jak w języku polskim. W momencie, gdy mnożymy przez liczbę dziesiętną Python domyślnie zaokrągla nam do pierwszego miejsca „po przecinku” (a dokładniej po kropce), mimo że wynik jest całkowity.

Operatory warte zapamiętania:

  • ** – znak potęgowania
  • / – znak dzielenia, w językach programowania nie używa się, znanego ze szkoły dwukropka ” : „
  • % – znak dzielenia modulo, czyli reszta z dzielenia

Tak poznaliśmy pierwszy rodzaj zmiennych – zmienne liczbowe oraz ich dwa typy – liczby całkowite(int) i liczby zmiennoprzecinkowe (float).

Napisy

Kolejną ważną zmienną są string’i czyli napisy. Definiujemy je za pomocą apostrofów(’) lub cudzysłowów(„). Inaczej Hello World nie zadziała:

>>> Hello World
(…)
SyntaxError: invalid syntax

Python zwrócił błąd. Prawidłowo:

>>> "Hello World"
Hello World

Co się stanie jeśli…

>>> "napis"
'napis'
>>> 'napis'
'napis'
>>> "to jest 'napis'"
"to jest 'napis'"
>>> 'i to tez jest "napis"'
'i to tez jest „napis”'

…to bez sensu.
To spróbuj zrobić jeszcze kilka przykładów

>>> 'doesn't'
(…)
SyntaxError: invalid syntax
>>> "doesn't"
"doesn't"
>>> 'doesn\'t'
"doesn't"

Każdy string musi zaczynać się i kończyć tym samym znakiem – nie ważne czy użyjemy apostrofów ('…') czy cudzysłowów ("…").

Pierwszy przykład zwraca błąd – ponieważ znak apostrofu dla Pythona kończy string w miejscu 'doesn' a dalsza część jest poza i interpreter nie bardzo wie co z nią zrobić.

W drugim, wykorzystujemy cudzysłów, dzięki czemu apostrof w środku nie jest traktowany jako znak specjalny.

Natomiast w ostatnim, za pomocą ukośnika \ zaznaczamy, że ' jest znakiem specjalnym i w ten sposób możemy użyć apostrofu wewnątrz dwóch apostrofów oznaczających stringa – ufff… mam nadzieję, że wyjaśniłam to jasno.

Mówiąc językiem programistów, a mniej po polsku: escapujemy za pomocą backslasha i będziemy to robić z wszystkimi znakami specjalnymi. 😜

Co jeszcze możemy zrobić ze stringami?
Ciągi znaków możemy dodawać (inaczej łączyć, inaczej konkatenować) czy mnożyć:

>>> 'Kto to jest?'+'To Adam'
'Kto to jest?To Adam'
>>> 'Kto to jest?'+'"To Adam" odpowiedziała Magda'
'Kto to jest?”To Adam” odpowiedziała Magda'
>>> 'herbata' * 3
'herbataherbataherbata'
>>> 'herbata' + 3
(…)
TypeError: must be str, not int

O! Mamy nowy błąd! 😀
Do tej pory spotkaliśmy SyntaxError – czyli błąd w składni.
Teraz dodanie do string’a (str) liczby (int) powoduje pojawienie się błędu w typie TypeError. Rozwiązać możemy to na dwa sposoby:

>>> 'herbata' + "3"
'herbata3'
>>> 'herbata' + str(3)
'herbata3'

Jak widzisz możesz połączyć dwa napisy nawet jeśli jedne zapisujesz apostrofami, a drugie cudzysłowem. W drugim rozwiązaniu wykonałam konwersję typu int do string przy pomocy funkcji str().

Wyświetlanie napisów

Polecenie wyświetlania już znasz print().

>>> print("Hello World!")
Hello World!

Możesz połączyć dwa lub więcej napisów w jednym poleceniu oddzielając je przecinkiem, a spacja między nimi doda się automatycznie:

>>> print("Witaj", "co u Ciebie?")
Witaj co u Ciebie?

print() pozwala na wyświetlanie różnych typów, nie tylko napisów.

>>> print(3)
3
>>> print(3, 6, 8)
3, 6, 8
>>> print("Ania ma:", 3, "lata")
Ania ma: 3 lata

Natomiast wstawienie samego print() wstawi znak nowej linii czyli da efekt entera:

>>> print()
>>>

Znaki specjalne
Gdy chcieliśmy w napisie rozpoczętym apostrofem użyć apostrofu w środku napisu, a nie jako jego zakończenie, musieliśmy poprzedzić go znakiem „\”. Oto kilka innych znaków specjalnych, które mogą się przydać:

Znak specjalny Znaczenie
\n znak nowej linii, dodanie „entera”
\t dodanie tabulacji
\’ apostrof
\” cudzysłów
\\ ukośnik
>>> print("To jest\nnowe")
To jest
nowe

Wypróbuj je wszystkie! 😀

Przypisywanie wartości do zmiennej

Zanim przejdziesz do dalszej części wpisu przypomnij sobie pojęcie zmiennej z czasów szkolnych np. What is variable? (3min. KhanAcademy)

Zmienne w Pythonie mogą mieć prawie dowolne nazwy i przechowywać dowolne wartości, a także typy. Przypiszmy zmiennej a wartość 5, zmiennej b wartość 10, a do c przypiszmy efekt mnożenia tych zmiennych i zobaczmy efekt:

>>> a = 5
>>> b = 10
>>> c = a * b
>>> c
50

Zadanie 1 – kalkulator BMI
Jako, że kiedyś chciałam, by ten blog wspierał mnie w dążeniu do bycia bardziej fit, to zadanie będzie tematyczne – napiszemy prosty kalkulator BMI.

Jesteś w stanie napisać to samodzielnie, w razie czego przykładowe rozwiązanie znajduje się poniżej 😉

Po pierwsze przyda się wzór na BMI:

Już na pierwszy rzut oka widzimy, że będą nam potrzebne tylko 3 zmienne – wzrost, waga i BMI, do którego przypiszemy wynik.

np.
wzrost = 1.60 – w metrach
waga = 53 – w kilogramach

>>> wzrost = 1.60
>>> waga = 53
>>> BMI = waga / (wzrost ** 2)
>>> BMI
20.703124999999996
>>> print("Twoje bmi wynosi:",BMI)
Twoje bmi wynosi: 20.703124999999996

Nie było trudne prawda?

W takim razie spróbuj samodzielnie całość napisać w jednej linii – wszystko wewnątrz print().

Zadanie 2 – dla chętnych
Jakiś czas temu pokazywałam jak obliczyć zapotrzebowanie kaloryczne (na dwa sposoby). Oblicz z pomocą pythona zapotrzebowanie kaloryczne:

a) dla 25-letniej kobiety o wzroście 1.7m i wadze 63kg, która uprawia sport kilka razy w tygodniu.
b) siebie samej / samego.

Jeśli nie chce Ci się czytać wpisu to podaję wzory poniżej:

Podstawa: 10 x masa ciała + 6.25 x wzrost w cm – 5 x wiek + S
współczynnik S: dla kobiet = -161, dla mężczyzn= +5

Podstawę, czyli liczbę kalorii zużywaną na same procesy życiowe należy pomnożyć przez rodzaj aktywności fizycznej:

Praca siedząca, brak dodatkowej aktywności fizycznej 1,2
Praca niefizyczna, mało aktywny tryb życia 1,4
Lekka praca fizyczna,  regularne ćwiczenia 3-4 razy (ok. 5h) w tygodniu 1,6
Praca fizyczna, regularne ćwiczenia od 5razy (ok. 7h) w tygodniu 1,8
Praca fizyczna ciężka, regularne ćwiczenia 7razy w tygodniu 2,0

Rozwiązanie zadań znajdziesz na Githubie: Python #1 – wprowadzenie

Pierwszy raz spotykasz się z Githubem? Nic nie szkodzi!
Tutaj znajdziesz ➡️ kurs Git i Github od podstaw

Rozwiązania z opisem:

Zadanie 1 – BMI
Rozwiązanie w jednej linii – wewnątrz funkcji print():

>>> print("Twoje bmi wynosi:", 53.0 / (1.6 ** 2))
Twoje bmi wynosi: 20.703124999999996

Zadanie 2 – dzienne zapotrzebowanie kaloryczne
Istnieją dwa wzory na obliczenie swojej podstawowej przemiany materii, którą należy przemnożyć przez nasz styl życia.

PPM: 10 x masa ciała + 6.25 x wzrost w cm – 5 x wiek  + S
współczynnik S: dla kobiet = -161, dla mężczyzn= +5

Jako przykład obliczymy dzienne zapotrzebowanie kaloryczne dla 25-letniej kobiety o wzroście 1.7m i wadze 63kg, która uprawia sport kilka razy w tygodniu czyli jej współczynnik wynosi 1.6

>>> wzrost = 170
>>> waga = 63
>>> wiek = 25
>>> S = -161
>>> PPM = 10 * waga + 6.25 * wzrost - 5 * wiek + S
1406.5

Do tego miejsca podstawiliłam nasze dane do wzoru na podstawową przemianę materii, teraz pozostaje przemnożyć wynik przez współczynnik wynikający ze stylu życia czyli 1.6

>>> print("Dzienne zapotrzebowanie kaloryczne wynosi:", PPM * 1.6, "kcal")
Dzienne zapotrzebowanie kaloryczne wynosi: 2250.4 kcal

(wszystkie wpisy znajdziesz jako: Python kurs dla początkujących)

Kurs Python dla początkujących (darmowy) programowanie Python